Het gesprek tussen Pia Dijkstra en Fred van der Spek, afgelopen vrijdag op Radio 1, was één groot misverstand. Begrijp me goed: ze verstonden elkaar uitstekend, en ze deden ook hun best om fatsoenlijke vragen te stellen en deze fatsoenlijk te beantwoorden. Het lijken mij ook twee fatsoenlijke mensen. Toch raakten vraag en antwoord elkaar nooit aan. We aanhoorden twee werelden met twee talen en twee verwachtingspatronen. De anti-militarist Fred van der Spek, 83 jaar oud, werd geïnterviewd omdat hij in 1957 mede-oprichter was geweest van de PSP, de Pacifistisch Socialistische Partij. Achttien jaar heeft hij voor de PSP in de Staten Generaal gezeten. Op zijn top had de PSP vier zetels in de Tweede Kamer. Eind jaren tachtig ging de PSP met de EVP, de PPR en de CPN verder als GroenLinks. U weet wel, één van de partijen van Ina Br.
- "Welke concrete resultaten heeft u in al die jaren bereikt met de PSP?", begint Pia scherp.
"Niks", zegt Fred.
- "Niks?". Het kan toch niet zo zijn, denkt Pia, dat concrete resultaten als een futiliteit worden afgedaan?
"Er is geen kanon minder om gekocht", legt Fred uit. Simpel toch?
- "Dus het had geen zin PSP te stemmen", concludeert Pia. Zij ziet met terugwerkende kracht grote politieke problemen voor Fred van der Spek opdoemen.
"Kom nou, dat had zeker zin. De PSP bracht een belangrijk geluid naar voren in de Kamer. Wij stelden defensie altijd ter discussie en door ons is bewapening nooit vanzelfsprekend geworden".
- "Maar u had toch veel meer bereikt als u compromissen had gesloten met de PvdA?", vraagt Pia.
In Freds denkraam is dit een absurde redenering.
"Wij hadden een anti-militaristisch standpunt. Als je dat inlevert omwille van meer omvang of macht, dan gooi je je eigen standpunten overboord."
- "Dus u wilde liever dat de PSP een kleine partij zonder invloed was".
Nu moest Fred toch echt iets uitleggen. Dat het doel van de PSP niet was om groot te worden maar om mensen te vertegenwoordigen met dezelfde gedachten. En vervolgens met de bereikte omvang zoveel mogelijk invloed uit te oefenen.
- "Hoeveel zetels wilde u dat de PSP zou halen in uw tijd?". Pia probeerde het te begrijpen.
"Hoe meer hoe beter".
- "U had vast een bepaald aantal in uw hoofd". Pia houdt vol want hoe kun je nu zonder een voorspeld aantal zetels, als journalist aan een politicus vragen of deze politieke consequenties trekt uit de teleurstellende uitslag. Mag ik even afrekenen? Of zoiets.
Maar Fred is niet van de cijfers. Fred is van de standpunten. Andere tijden. Mooie tijden.
Metz stemde PSP