24 april 2008

Niet meer zeggen (5) - letterlijk

Je kunt er vergif op innemen (figuurlijk!) dat de term 'letterlijk' negen van de tien keer verkeerd wordt gebruikt. Het geknoei met 'letterlijk' en 'figuurlijk' is zo evident dat ik me had voorgenomen er nimmer aandacht aan te besteden. Is gewoon te makkelijk. Tot ik enkele dagen geleden de rechter in Rotterdam haar vonnis hoorde uitspreken in de Pernisser moordzaak. Verdachte had, zo las de rechter voor, "bij het slachtoffer letterlijk de pinpas uit het lichaam geslagen en geschopt". Het was Radio 1, ik was onderweg van Amsterdam naar Groningen en dus hoorde ik om het kwartier dat de pinpas, na slaan en schoppen, uit de mond van het slachtoffer te voorschijn floepte. Tenminste, zoiets stel ik me daarbij voor; ik probeer het netjes te houden.
"De Belgische inzending voor het Eurovisie Songfestival zal letterlijk en figuurlijk hoge ogen gooien". Ja, wie lange ritten maakt, hoort nog eens wat. Letterlijk hoge ogen gooien doe je bij het dobbelen aan de bar en ik neem niet aan dat de Belgen een liedjeswedstrijd met een dobbelwedstrijd verwarren. En omdat de letterlijke betekenis overduidelijk niet van toepassing is, is ook de toevoeging figuurlijk overbodig en dus fout. Het gebruik van beeldspraak is per definitie al figuurlijk. Weg dus met dat letterlijk en figuurlijk. Nooit meer gebruiken. Maar - en ik kom nu aan het einde van mijn lesje - intussen wel opletten voor beeldspraak die bij letterlijke lezing tot potsierlijke taferelen leidt ("Met het oog op mijn rug kan ik niet komen").

Metz luistert radio

Geen opmerkingen: