Zurück bleiben

Met oudste broer bezocht ik twintig jaar geleden Berlijn. Het was spannend dus we gingen. De timing was echter niet optimaal, de muur stond nog toen we Berlijn verlieten. De zinderende spanning in de bars aan Alexanderplatz vergoedde veel. Journalisten in nepleren clubjes, wachtend op het uur U. Enkele weken later keerden we terug, in het spoor van de muurspechten.
Ik was toen al geruime tijd verliefd op Berlijn. Tien jaar eerder had ik met vriend Jacques midden in de winter de homobars van Charlottenburg verkend. Jacques had een gids vol spannende herenadressen bij zich. Vooral dat smalle cafe in de Knesebeckstrasse staat me nog helder voor ogen, inclusief de winterbruine vijftiger die drie kwartier lang de zegeningen van een weekje Davos uitserveerde. Tijdens deze trip raakten we 's avonds in Oost-Berlijn verzeild in een dancing met de allures van een nachtclub. Het ging er geanimeerd aan toe, met stiekeme gesprekken in het halfduister. Om elf uur werden de minderjarigen verwijderd door de autoriteiten. Wij moesten om kwart voor twaalf de smoezelige kelder verlaten om de oversteek naar het westen nog te kunnen maken. Het was pal om de hoek bij Checkpoint Charlie dus dat kwartier was ruim zat. Vreemd genoeg heb ik die dancing later nooit meer kunnen terugvinden.
Vijf jaar later bezocht ik met vriend Jochum die Sabine und die Anette, ja, ditmaal was het een heterotoer. Ze woonden volgens mij in de buurt van de Savignyplatz maar volgens Jochum was het Kreuzberg. Het was zonder discussie begin december. Kou en sneeuw heersten, het was nog te vroeg voor sfeer verhogende kerstattributen. Met de verlaten S-bahn ("Zurück bleiben", brulde de spoorfunctionaris op elk station naar een leeg perron; ik roep het op Muiderpoort nog wel eens als niemand het horen kan) reden we naar Oost-Berlijn en vanaf Friedrichstrasse namen we de tram naar zo ver als maar kon. We aten halve kip met een vork die omboog en dronken slap bier. We kochten ons een ongeluk aan bontmutsen om dat blikken geld maar kwijt te raken, probeerden te lunchen in de sjieke tent bij Alexanderplatz waar vijf jaar later het journaille wachtte op de ontknoping ("Nee, alle tafels zijn gereserveerd voor de partijafdeling uit Leipzig") en zagen toen bij een kraampje onder een spoorviaduct een drukte van belang. De dolle dwaze dagen van de Bijenkorf, daar leek het met vooruitziende blik op. Oost-Berlijners graaiden in stapels kerstbomen op zoek naar de mooiste, de langste, de grootste. De prijs was 2 nepmark. We stortten ons in het gewoel ("Hoch die Baume!") en meldden ons een uurtje later bij de grenspost Friedrichstrasse. Met een kerstboom van 2 meter 20. De grenswacht durfde er niet naar te kijken; dat had hij niet gehad op de cursus. Wel controleerde hij onze pasfoto's extra lang. Hoogtepunt was de wandeling met boom door het westen, met name langs Bahnhof Zoo en over de Kurfürstendamm. Waar we die prachtige boom hadden gekocht en wat die wel niet moet hebben gekost? Sabine und Anette waren ook zeer verguld met het cadeau.

Metz in Berlijn