Op één hoog links in de Djambistraat woonde een bijzonder echtpaar. We mopperen wel eens op het massaal sluiten van psychiatrische inrichtingen eind vorige eeuw (heel veel mensen met een storing in de bovenkamer zijn immers gelukkiger achter de gesloten deuren van een groot boshuis dan in een maatschappij die ze niet aan kunnen), dit echtpaar vormde de uitzondering op de regel. Jan en Miep, zo noem ik ze nu even, redden het namelijk wél op hun eigen adresje in de Djambistraat. Net wel. De extramuralisering van de zorg, zo heet in beleidstermen hun dagelijkse gevecht dat ik enkele jaren vanaf drie hoog rechts heb mogen volgen. Ik was niet de enige toeschouwer. De overburen op het binnenterrein posteerden zich regelmatig op de balkons om - gelijk een Italiaanse opera - mee te genieten van de avonturen van Jan en Miep. Zo ook die zomeravond in 1987. Ik moet vooraf zeggen: het verhaal is uit de tweede hand want als bovenbuurman had ik geen inkijk in de keuken van Jan en Miep. De overbuurman had wel beeld en via een live-verslag over een directe telefoonverbinding hield hij me op de hoogte van de ontwikkelingen. Alleen de ontknoping kon ik met eigen ogen zien.
Het begon allemaal een dag eerder. Jan had een bovenkastje voor in de keuken gekocht. Dat kastje stond eerst nog beneden in de brede hal, met een briefje. Jan plakte briefjes op alle objecten in de hal. "Bezit van Jan R. Is morgenmiddag weg", plakte hij op het keukenkastje. Als hij zijn fiets met zijspiegels weleens binnen zette, was dat ook nooit zonder het briefje "Van Jan R.". Op mijn fiets trof ik eens - hij stond er nog geen vijf minuten - een briefje aan met de tekst "Van wie is deze fiets? Er moet een briefje op!".
Het keukenkastje ging inderdaad naar boven en Jan was uren in de weer met het vervolg. Plek maken, passen en meten, aftekenen gaten, boor zoeken en niet vinden, boos worden op Miep, Miep uit de keuken, schroeven kwijt, Miep zeggen dat er nú eten moet komen, kastje niet goed op kunnen tillen, gat scheef geboord, schuld Miep. Enfin, het gewone werk zal ik maar zeggen. Na uren ploeteren schoot het nog niet echt op. De koelkast was intussen op het balkon beland om ruimte te maken voor de operatie keukenkast. Steeds harder klonken de godvers over de binnentuin als er weer een plug afbrak of een deurtje scheef wegzakte. Miep wachtte in de woonkamer de loop van de gebeurtenissen gelaten af. Ze was er niet gerust op. De balkons ter overzijde liepen vol en Jan stampvoette heen en weer in zijn smalle keuken, stoelen verschuivend, boormachines vervloekend. Aan het eind van een lange, lange middag was het hem dan toch gelukt. Het kastje hing. Voorzichtig stak Miep haar hoofd om de hoek en ja hoor, ze mocht binnenkomen. Jan, in hemdsmouwen gekleed, veegde het zweet van zijn hoofd en zag toe op het inruimen van het fonkelnieuwe, door hem hoogst persoonlijk bevestigde meubel. Kopjes en schoteltjes zette Miep erin, glazen en ook een schaal. Toen klonk er een beginnend kraakje, al snel ontwikkelde het kraakje zich tot een forse krak en maakte het kastje zich - eerste weifelend maar toen met overtuiging - los van de muur om neer te storten. De vloer lag bezaaid met scherven en gebroken zijpanelen. Miep was, ondanks haar forse postuur, in een flits verdwenen en de balkons hielden hun adem in: wat gaat Jan doen? Jan stond aan de grond genageld. Diep van binnen ontwikkelde zich een uitbarsting, hij trilde, balde zijn vuisten, stampvoette harder dan ooit en stootte oerkreten uit. Roder en roder werd zijn hoofd, hij stond nu op het balkon, tilde de koelkast op en zwaaide die met onvermoede krachten boven zijn hoofd heen en weer. Op de balkons hield de mensen de adem in. Hij zal toch niet die koelkast in de tuin van de benedenburen gooien? Jaaahh, dat ging Jan doen maar op dat moment openbaarde zich de Jan waarvan de psychiater gezegd moet hebben: hij kan 't aan. Want vlak voordat hij in zijn ogenschijnlijk ontembare woede de koelkast naar beneden flikkerde, keek hij bij wijze van controle even over de rand. Er stond niemand. Het kon.
Metz in de buurt
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten